Stożek rogówki, znany także jako keratokonus, to postępujące schorzenie okulistyczne, które wpływa na kształt i strukturę rogówki. Rogówka jest przezroczystą, przednią warstwą oka, która odpowiada za skupianie światła na siatkówce, umożliwiając widzenie. W przypadku stożka rogówki, zmiany w strukturze rogówki prowadzą do jej wybrzuszenia i stają się stożkowate, co powoduje pogorszenie jakości widzenia.
- Etiologia stożka rogówki
Dokładna przyczyna stożka rogówki nie jest jeszcze w pełni zrozumiała. Uważa się, że czynniki genetyczne, środowiskowe oraz hormonalne mogą odgrywać rolę w rozwoju tego schorzenia. Ponadto, w niektórych przypadkach stożek rogówki może być związany z innymi chorobami, takimi jak zespół Downa, zespół Ehlersa-Danlosa czy retinopatia barwnikowa. Często występuje także rodzinnie, co sugeruje dziedziczny charakter choroby.
- Objawy stożka rogówki
Najczęstszymi objawami stożka rogówki są:
- pogorszenie ostrości wzroku, które nie może być w pełni korygowane za pomocą okularów,
- zniekształcenia widzenia, takie jak rozdwojenie obrazów,
- uczucie rozmazania widzenia,
- zwiększona wrażliwość na światło,
- nietolerancja soczewek kontaktowych,
- częste zmiany mocy korekcyjnej w okularach.
Objawy te mogą występować jedno- lub obustronnie. W miarę postępu choroby, objawy nasilają się, co prowadzi do istotnego obniżenia jakości życia pacjentów.
- Diagnostyka stożka rogówki
Diagnoza stożka rogówki opiera się na badaniach okulistycznych, takich jak:
- badanie refrakcji, które określa stopień wady wzroku,
- topografia rogówki, która ocenia jej kształt i grubość,
- pachymetria, czyli pomiar grubości rogówki,
- badanie mikroskopem szczelinowym, które pozwala ocenić strukturę rogówki,
- aberrometria, która mierzy aberracje optyczne oka.
- Leczenie stożka rogówki
Leczenie stożka rogówki zależy od stopnia zaawansowania choroby oraz indywidualnych potrzeb pacjenta. Niekiedy konieczne jest zastosowanie kilku metod leczniczych. Do najczęściej stosowanych należą:
a) Korekcja optyczna:
- okulary – na początkowym etapie choroby okulary mogą być wystarczającą formą korekcji, jednak w miarę postępu choroby mogą okazać się niewystarczające,
- soczewki kontaktowe – mogą poprawić jakość widzenia, zwłaszcza gdy okulary przestają być skuteczne; stosuje się różne rodzaje soczewek, takie jak toryczne, twardo-gazoprzepuszczalne czy hybrydowe.
b) Terapia zachowawcza:
- stosowanie kropli nawilżających – może pomóc w łagodzeniu objawów suchego oka, które mogą występować u pacjentów ze stożkiem rogówki,
- unikanie intensywnego pocierania oczu – może spowalniać postęp choroby.
c) Leczenie chirurgiczne:
- usztywnienie rogówki (cross-linking) – zabieg polega na zastosowaniu witaminy B2 (ryboflawiny) oraz światła UVA, które prowadzą do tworzenia nowych wiązań chemicznych między włóknami kolagenu w rogówce, wzmacniając jej strukturę i stabilizując stożek,
- implantacja pierścieni rogówkowych (Intacs) – chirurgiczne umieszczenie pierścieni w rogówce ma na celu spłaszczenie jej centralnej części, co może prowadzić do poprawy widzenia,
- keratoplastyka – przeszczep rogówki, stosowany w zaawansowanych przypadkach stożka rogówki, gdy inne metody leczenia okazują się nieskuteczne.
- Prognoza i monitorowanie
Rozwój stożka rogówki może być zróżnicowany – w niektórych przypadkach choroba postępuje powoli, a w innych szybko. Dlatego ważne jest regularne monitorowanie stanu pacjenta przez okulistę, aby jak najwcześniej wykryć ewentualne pogorszenie oraz dostosować leczenie do indywidualnych potrzeb. Wczesna interwencja może spowolnić postęp choroby i zmniejszyć ryzyko utraty wzroku.
Podsumowanie
Stożek rogówki to schorzenie oka, które może prowadzić do znacznego pogorszenia jakości widzenia. Diagnoza i leczenie opierają się na badaniach okulistycznych oraz dostosowaniu terapii do indywidualnych potrzeb pacjenta. Wczesna diagnoza i leczenie są kluczowe dla utrzymania jak najlepszej jakości życia osób dotkniętych tym schorzeniem.
