Powszechnie znanym faktem jest, że plomby stomatologiczne są jednym z podstawowych rozwiązań w leczeniu próchnicy. Wielu pacjentów myśli jednak, że po założeniu plomby problem zostaje rozwiązany na zawsze. Nic bardziej mylnego! Plomby, podobnie jak inne elementy w naszym organizmie, ulegają zużyciu i mogą wymagać wymiany.
Co to jest plomba i jakie są jej rodzaje?
Plomba to materiał, który stosuje się w stomatologii do wypełniania ubytków powstałych w wyniku próchnicy. Istnieje kilka typów plomb, które różnią się składem, właściwościami i kosztami. Oto one:
Plomby amalgamatowe
To najstarszy rodzaj plomby, nazywany również „srebrem”. Amalgamat to stop metali, zwykle zawierający rtęć, srebro, cynk i miedź. Amalgamaty są bardzo trwałe, ale ze względu na obecność rtęci ich użycie jest obecnie ograniczane.
Plomby kompozytowe
Są wykonane z żywicy kompozytowej składającej się z akrylu i drobnych cząstek szkła. Są one bardziej estetyczne niż amalgamaty, ponieważ mogą być dopasowane do naturalnego koloru zębów. Jednak mogą nie być tak trwałe jak amalgamaty.
Plomby szklano-jonomerowe
Są to plomby, które utwardzają się w reakcji z wilgocią zębów. Mają zdolność do uwalniania fluoru, co może pomóc zapobiec dalszemu rozwojowi próchnicy.
Plomby ceramiczne
Są to plomby wykonane z porcelany lub innego materiału ceramicznego. Są one estetycznie bardzo atrakcyjne i mogą być dopasowane do koloru zęba, ale mogą być bardziej kruche niż inne rodzaje plomby.
Dlaczego plomby trzeba wymieniać?
Zużycie i pęknięcia
Plomby, zwłaszcza te wykonane z amalgamatu, są narażone na zużycie i pęknięcia z powodu nacisku podczas gryzienia i żucia. Pęknięcia mogą prowadzić do infekcji, ponieważ bakterie mają łatwiejszy dostęp do zębów.
Uszkodzenia
Plomby mogą ulec uszkodzeniu, jeśli na przykład pacjent gryzie twarde przedmioty, takie jak lody na patyku, ołówki lub orzechy. Uszkodzenia mogą prowadzić do pęknięć i innych problemów.
Podważenie plomby
Podważenie to sytuacja, w której próchnica zaczyna się rozwijać pod istniejącą plombą. W takim przypadku plomba musi być usunięta, aby stomatolog mógł oczyścić obszar i nałożyć nową plombę.
Estetyka
W niektórych przypadkach pacjenci mogą zdecydować się na wymianę plomb ze względu na estetykę, zwłaszcza jeśli plomba jest widoczna podczas uśmiechu i nie pasuje do koloru reszty zębów.
Jak często trzeba wymieniać plomby?
Częstotliwość wymiany plomby zależy od wielu czynników, takich jak typ plomby, jej rozmiar, miejsce w ustach, nawyki żywieniowe i higieny jamy ustnej, a także ogólne zdrowie pacjenta. Wielu specjalistów uważa, że plomby amalgamatowe mogą przetrwać 10-15 lat, podczas gdy plomby kompozytowe zwykle trwają 5-10 lat. Jednak są to tylko średnie wartości, a indywidualne wyniki mogą się znacznie różnić.
Jakie są objawy, że plomba musi być wymieniona?
Ból
Ból podczas żucia lub wrażliwość na ciepło i zimno może wskazywać na problem z plombą.
Zmiany w kształcie zęba
Jeżeli zauważysz, że kształt twojego zęba uległ zmianie, może to być znak, że plomba uległa uszkodzeniu.
Próchnica pod plombą
Próchnica może rozwijać się pod plombą, co może prowadzić do bólu i pęknięć.
Odpryski lub pęknięcia
Jeśli plomba jest pęknięta, zniszczona lub odpryskuje, będzie musiała być wymieniona.
Jak przebiega proces wymiany plomby?
Diagnoza
Pierwszym krokiem jest zdiagnozowanie problemu. Stomatolog przeprowadzi badanie, może zlecić zdjęcie rentgenowskie, aby ocenić stan plomby i zęba.
Usunięcie starej plomby
Stomatolog usunie starą plombę oraz wszelką próchnicę, która mogła się rozwinąć pod nią.
Przygotowanie zęba
Po usunięciu starej plomby i próchnicy ząb musi być odpowiednio przygotowany pod nową plombę. Może to obejmować oczyszczenie zęba i zastosowanie specjalnych materiałów, które pomogą nowej plombie przylegać do zęba.
Nałożenie nowej plomby
Następnie stomatolog nałoży nową plombę, dostosowując ją do kształtu i koloru zęba. Plomba jest utwardzana za pomocą specjalnego światła.
Polerowanie
Na końcu plomba jest polerowana, aby dopasować ją do naturalnej powierzchni zęba i zapewnić komfort podczas gryzienia.
Zapobieganie wymianie plomb
Oczywiście najlepszą sytuacją jest taka, w której wymiana plomby nie jest konieczna. Aby to osiągnąć, pacjenci powinni dbać o swoje zęby i plomby, przestrzegając kilku prostych zasad:
Prawidłowa higiena jamy ustnej
Regularne mycie zębów i niciowanie to podstawa utrzymania zdrowych zębów i długotrwałych plomb.
Regularne wizyty u dentysty
Regularne wizyty u dentysty pozwalają na wczesne wykrycie problemów i mogą zapobiec konieczności wymiany plomb.
Zdrowa dieta
Unikanie pokarmów i napojów, które sprzyjają powstawaniu próchnicy (takich jak te bogate w cukry), może pomóc zachować plomby w dobrym stanie.
Unikanie twardych pokarmów i przedmiotów
Gryzienie twardych pokarmów i przedmiotów może uszkodzić plomby i zęby, co może prowadzić do konieczności wymiany plomby.
W skrócie, plomby są ważnym narzędziem w walce z próchnicą, ale wymagają właściwej opieki i mogą wymagać wymiany. Pamiętaj, że regularne wizyty u dentysty są kluczowe dla utrzymania zdrowia twoich zębów i długowieczności twoich plomb!
